Sprytne rozwiązania, żeby nie stracić mieszkania przez długi

Myśl o tym, że narastające długi mogą doprowadzić do utraty mieszkania, jest jedną z najbardziej paraliżujących obaw, jakie mogą dotknąć człowieka. Dom to przecież nie tylko mury, to nasza ostoja, miejsce bezpieczeństwa dla rodziny, często owoc wieloletniej pracy. Kiedy pojawia się widmo egzekucji komorniczej, naturalnym odruchem jest gorączkowe poszukiwanie sposobów, aby temu zapobiec. Czy istnieją jakieś sprytne rozwiązania, żeby nie stracić mieszkania przez długi? W FINTEO, niczym troskliwy ojciec, chcemy Ci podpowiedzieć, że choć sytuacja jest poważna, panika jest złym doradcą. Istnieją legalne i przemyślane kroki, które możesz podjąć.

„Sprytne” nie znaczy nieuczciwe – granice legalnych działań

Zanim przejdziemy do konkretnych strategii, musimy sobie jasno powiedzieć jedną rzecz: „sprytne” rozwiązania, o których będziemy mówić, to działania w pełni legalne i etyczne. W internecie można natknąć się na „cudowne” porady sugerujące przepisywanie majątku w ostatniej chwili, tworzenie fikcyjnych umów czy inne próby oszukania wierzycieli. Takie działania są nie tylko nieskuteczne, ale przede wszystkim niezgodne z prawem i mogą prowadzić do jeszcze większych problemów, włącznie z odpowiedzialnością karną. Pamiętaj, że wierzyciele dysponują narzędziem prawnym zwanym skargą pauliańską, które pozwala im podważyć czynności dokonane z zamiarem ich pokrzywdzenia. Naszym celem jest znalezienie konstruktywnych i trwałych rozwiązań, które pozwolą Ci ochronić swój dom w granicach obowiązującego prawa.

Prewencja – najlepsza ochrona. Czy można było działać wcześniej?

Choć często o tym myślimy dopiero, gdy problemy już narosły, najlepszą formą ochrony majątku jest prewencja. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą obarczoną ryzykiem lub po prostu chcesz zabezpieczyć finanse rodziny na przyszłość, warto było rozważyć zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej (intercyzy) ustanawiającej rozdzielność majątkową. Intercyza, podpisana w odpowiednim czasie (czyli zanim pojawią się poważne długi), może skutecznie chronić majątek osobisty jednego małżonka przed wierzycielami drugiego. Jeśli mieszkanie stanowi majątek osobisty tego małżonka, który nie ma długów, jest ono co do zasady bezpieczne. To „sprytne” rozwiązanie, ale działające najlepiej, gdy jest zastosowane z wyprzedzeniem.

Aktywne zarządzanie długiem – pierwszy front obrony mieszkania

Jeśli długi już powstały, a nad Twoim mieszkaniem zaczynają zbierać się czarne chmury, absolutnie nie wolno chować głowy w piasek. Bierna postawa tylko pogarsza sytuację. Najważniejszym i często najskuteczniejszym „sprytnym” rozwiązaniem jest aktywne zarządzanie długiem. Co to oznacza w praktyce? Przede wszystkim, nie unikaj kontaktu z wierzycielami. Zamiast ignorować wezwania do zapłaty, podejmij rozmowę. Wierzyciele, nawet banki czy firmy windykacyjne, często wolą zawrzeć ugodę i odzyskać choćby część pieniędzy w rozsądnym terminie, niż wikłać się w długotrwałą i kosztowną egzekucję komorniczą. Przygotuj się do takich negocjacji – przedstaw swoją realną sytuację finansową, zaproponuj konkretny plan spłaty, poproś o rozłożenie długu na raty, a może nawet o umorzenie części odsetek. Czasem warto rozważyć konsolidację długów – połączenie kilku mniejszych, wysoko oprocentowanych zobowiązań w jedno, z niższą ratą, choć wymaga to zdolności kredytowej. Równolegle, przeanalizuj swój budżet domowy, szukając możliwości redukcji kosztów i zwiększenia dochodów. Każda zaoszczędzona lub dodatkowo zarobiona złotówka przybliża Cię do rozwiązania problemu.

Formalny podział majątku – czy i kiedy może pomóc?

W przypadku małżonków, którzy posiadają majątek wspólny (w tym mieszkanie), a długi obciążają jednego z nich, rozważany bywa formalny podział majątku wspólnego. Taki podział najczęściej następuje po ustanowieniu rozdzielności majątkowej (intercyzy w trakcie małżeństwa) lub po rozwodzie. Jeśli w wyniku takiego podziału mieszkanie stanie się wyłączną własnością tego małżonka, który nie jest dłużnikiem, może to stanowić pewną formę ochrony przed przyszłymi, indywidualnymi długami drugiego małżonka. Jednak, i to jest niezwykle ważne, jeśli podział majątku zostanie dokonany w momencie, gdy długi już istnieją lub są nieuchronne, a jego celem jest ewidentne pokrzywdzenie wierzycieli, również tutaj wierzyciel może skorzystać ze skargi pauliańskiej. Kluczowe są tu timing i uczciwe intencje.

Upadłość konsumencka – ostateczność, która czasem chroni dach nad głową (w pewnym zakresie)

Gdy wszystkie inne metody zawiodą, a Ty jesteś trwale niewypłacalny/a, ostatecznym, ale legalnym rozwiązaniem pozwalającym na nowy start jest upadłość konsumencka. Choć co do zasady majątek dłużnika, w tym mieszkanie, podlega w tej procedurze likwidacji przez syndyka, to jednak prawo przewiduje pewne mechanizmy ochronne. Jeśli w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, w którym zamieszkujesz, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się Tobie kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w Twojej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy. To nie jest sposób na zachowanie samego mieszkania, ale daje pewne środki na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych przez określony czas po jego utracie i pozwala uniknąć bezdomności. To „sprytne” w tym sensie, że jest to prawnie zagwarantowane minimum w bardzo trudnej sytuacji.

Czego unikać – „sprytne” pułapki, które pogorszą sytuację

Chcąc chronić swoje mieszkanie, absolutnie unikaj działań, które tylko pozornie wydają się sprytne, a w rzeczywistości mogą Cię wpędzić w jeszcze większe kłopoty. Nie próbuj fikcyjnie sprzedawać czy darować mieszkania członkom rodziny tuż przed spodziewaną egzekucją. Nie zaciągaj kolejnych, wysoko oprocentowanych pożyczek na spłatę poprzednich bez realnego planu wyjścia z długów – to prosta droga do spirali zadłużenia. Nie ignoruj oficjalnej korespondencji od wierzycieli, sądów czy komornika. I przede wszystkim, nie ufaj „doradcom”, którzy obiecują nierealne, często nielegalne, sposoby na „anulowanie” długów za wysoką opłatą.

Zamiast tego, postaw na świadome, legalne i przemyślane działania. Pamiętaj, że w każdej, nawet najtrudniejszej sytuacji finansowej, istnieją rozwiązania. W FINTEO zawsze służymy pomocą i radą, jak przejść przez ten trudny okres, chroniąc to, co dla Ciebie najważniejsze, w granicach obowiązującego prawa.