Mam długi, a żona mieszkanie

Sytuacja, w której jeden z małżonków boryka się z zadłużeniem, a drugi jest właścicielem mieszkania, rodzi ogromną niepewność i strach o przyszłość wspólnego dachu nad głową. To scenariusz, który dotyka wielu rodzin i stawia fundamentalne pytanie: czy komornik może zająć mieszkanie żony za długi męża (lub odwrotnie)? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta i zależy od kluczowego czynnika – ustroju majątkowego panującego w Waszym małżeństwie.

Sytuacja pierwsza: Wspólnota majątkowa – kiedy mieszkanie jest zagrożone?

W większości małżeństw w Polsce, jeśli nie podpisano intercyzy, obowiązuje ustawowa wspólnota majątkowa. Oznacza to, że majątek nabyty w trakcie trwania małżeństwa jest wspólny. Jeśli mieszkanie zostało kupione po ślubie i wchodzi w skład Waszego majątku wspólnego, jego sytuacja w obliczu Twoich długów staje się skomplikowana. Wierzyciel, po uzyskaniu tytułu wykonawczego, może skierować egzekucję do majątku wspólnego. Jeśli Twój dług powstał za zgodą żony lub został zaciągnięty na zaspokojenie zwykłych potrzeb rodziny, komornik ma prawo prowadzić egzekucję z całego majątku wspólnego, w tym z Waszego mieszkania. Oznacza to, że nawet jeśli formalnie to Ty jesteś dłużnikiem, Wasz wspólny dom może zostać zajęty i zlicytowany. Jeśli natomiast dług zaciągnąłeś bez zgody żony, jej ochrona jest większa, ale wierzyciel wciąż może próbować zaspokoić się z Twojego udziału w majątku wspólnym, co również może prowadzić do egzekucji z nieruchomości.

Sytuacja druga: Rozdzielność majątkowa (intercyza) – tarcza ochronna dla mieszkania

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, gdy macie ustanowioną rozdzielność majątkową. W takim ustroju nie ma majątku wspólnego, a każdy z małżonków gromadzi swój majątek osobisty i co do zasady samodzielnie za niego odpowiada. Jeśli mieszkanie stanowi majątek osobisty Twojej żony – na przykład kupiła je przed ślubem, otrzymała w darowiźnie lub spadku, albo nabyła za własne środki już po podpisaniu intercyzy – to jest ono bezpieczne. Twoi indywidualni wierzyciele nie mogą prowadzić egzekucji z majątku, który do Ciebie nie należy. Intercyza działa tu jak solidna tarcza ochronna. Pamiętaj jednak, że jeśli intercyza została zawarta z zamiarem pokrzywdzenia wierzycieli (np. tuż przed zaciągnięciem dużych długów), mogą oni próbować ją podważyć w sądzie.

Przy jakiej kwocie długu komornik może zająć mieszkanie?

Wbrew powszechnemu przekonaniu, polskie prawo nie określa minimalnej kwoty długu, która uprawniałaby komornika do zajęcia nieruchomości. Teoretycznie, nawet niewielki dług, jeśli został potwierdzony przez sąd, może stać się podstawą do wszczęcia egzekucji z mieszkania. W praktyce jednak komornik powinien kierować się zasadą proporcjonalności, czyli wybierać sposób egzekucji jak najmniej uciążliwy dla dłużnika. Oznacza to, że przy małych długach powinien w pierwszej kolejności próbować zająć wynagrodzenie czy środki na koncie. Jeśli jednak te sposoby okażą się nieskuteczne, a wierzyciel będzie zdeterminowany, egzekucja z nieruchomości, nawet przy niższym zadłużeniu, staje się realnym zagrożeniem.

Co się dzieje, gdy komornik zajmuje mieszkanie?

Jeśli dojdzie do najgorszego i komornik, na wniosek wierzyciela, zdecyduje się na egzekucję z mieszkania (wchodzącego w skład majątku wspólnego), rozpoczyna się sformalizowana procedura. Najpierw komornik dokonuje zajęcia nieruchomości, co zostaje odnotowane w jej księdze wieczystej. Następnie powołuje biegłego, który dokonuje opisu i oszacowania wartości mieszkania. Po uprawomocnieniu się tej wyceny, komornik wyznacza termin licytacji komorniczej. Cały proces jest długotrwały i daje czas na podjęcie działań obronnych, takich jak negocjacje z wierzycielem czy, w ostateczności, rozważenie upadłości konsumenckiej, która wstrzymuje egzekucje.

Pamiętaj, że kluczem do ochrony Waszego majątku jest świadomość prawna i aktywne działanie. W każdej trudnej sytuacji finansowej warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże ocenić Waszą konkretną sytuację i wybrać najlepszą strategię działania.