Komornik a zadłużone mieszkanie

Wiadomość o tym, że komornik interesuje się naszym mieszkaniem, jest jednym z najbardziej paraliżujących doświadczeń. To moment, w którym abstrakcyjny problem długu przybiera realną formę zagrożenia dla naszego dachu nad głową – miejsca, które jest synonimem bezpieczeństwa i stabilizacji. W obliczu takiej sytuacji, kluczowa jest wiedza i spokój. Zrozumienie, jak działa komornik, jakie ma uprawnienia i jakie Tobie przysługują prawa, to pierwszy i najważniejszy krok do odzyskania kontroli i podjęcia walki o swój dom.

Kiedy komornik może zająć mieszkanie?

Zanim komornik w ogóle pojawi się na horyzoncie, muszą zostać spełnione określone warunki prawne. Komornik nie jest stroną sporu, a jedynie funkcjonariuszem publicznym, który wykonuje orzeczenia sądu. Podstawą jego działania jest zawsze tytuł wykonawczy – najczęściej prawomocny wyrok lub nakaz zapłaty, któremu sąd nadał klauzulę wykonalności. Dopiero z takim dokumentem w ręku, na wniosek wierzyciela, komornik może wszcząć egzekucję. Twoje mieszkanie może być zagrożone zarówno wtedy, gdy dług jest bezpośrednio z nim związany (np. niespłacany kredyt hipoteczny), ale także wtedy, gdy posiadasz inne, niezabezpieczone długi, a inne składniki Twojego majątku nie wystarczają na ich pokrycie.

Jak przebiega egzekucja z mieszkania?

Proces egzekucji z nieruchomości jest długotrwały i sformalizowany, co daje Ci czas na reakcję. Nie jest to coś, co dzieje się z dnia na dzień. Pierwszym krokiem jest zajęcie nieruchomości, o czym zostaniesz formalnie zawiadomiony/a, a stosowny wpis pojawi się w księdze wieczystej. Od tego momentu nie możesz swobodnie sprzedać ani darować mieszkania. Następnie komornik powołuje biegłego rzeczoznawcę, który dokonuje opisu i oszacowania wartości Twojej nieruchomości. To bardzo ważny etap, ponieważ masz prawo zapoznać się z tą wyceną i wnieść na nią skargę, jeśli uważasz, że jest zaniżona. Dopiero po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania, komornik może wyznaczyć termin licytacji komorniczej, o czym również musisz zostać poinformowany/a z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem.

Jakie masz prawa i możliwości obrony?

Nawet w tak trudnej sytuacji nie jesteś bezbronny/a. Twoim podstawowym prawem jest aktywne działanie. Najskuteczniejszą formą obrony jest próba porozumienia się z wierzycielem. Często, nawet na etapie egzekucji, wierzyciel jest skłonny do zawarcia ugody i ustalenia nowego harmonogramu spłat, co może prowadzić do zawieszenia lub umorzenia postępowania komorniczego. Jeśli problemem jest kredyt hipoteczny, możesz negocjować z bankiem jego restrukturyzację. W toku samej egzekucji masz prawo do składania skarg na czynności komornika, jeśli uważasz, że narusza on przepisy. W ostateczności, jeśli jesteś trwale niewypłacalny/a, możesz rozważyć złożenie wniosku o upadłość konsumencką, która z dniem jej ogłoszenia wstrzymuje wszystkie egzekucje komornicze.

Co się dzieje po licytacji? – Ochrona przed bezdomnością

Jeśli dojdzie do licytacji i Twoje mieszkanie zostanie sprzedane, wciąż przysługują Ci pewne prawa. Nowy właściciel nie może wyrzucić Cię na bruk. Musi przeprowadzić formalne postępowanie sądowe o eksmisję. W toku tego postępowania, sąd bada Twoją sytuację i może orzec o Twoim prawie do lokalu socjalnego, jeśli spełniasz określone kryteria (np. jesteś osobą bezrobotną, emerytem, osobą niepełnosprawną lub masz na utrzymaniu małoletnie dzieci). Przyznanie prawa do lokalu socjalnego wstrzymuje eksmisję do czasu, aż gmina przedstawi Ci ofertę najmu takiego lokalu. To ważny mechanizm chroniący przed bezdomnością.

Czego unikać? – Pozorne działania, które pogorszą sytuację

W desperacji łatwo popełnić błędy. Absolutnie unikaj „sprytnych” rozwiązań, takich jak fikcyjne darowizny czy sprzedaż mieszkania na rzecz członków rodziny tuż przed egzekucją. Takie czynności mogą zostać łatwo podważone przez wierzycieli za pomocą skargi pauliańskiej i narazić Cię na dodatkowe problemy prawne. Nie zaciągaj również kolejnych pożyczek na spłatę poprzednich, bo to prosta droga do spirali zadłużenia.

Pamiętaj, że w sytuacji, gdy Twoje mieszkanie jest zadłużone, kluczem jest świadome i aktywne działanie. Im wcześniej podejmiesz próbę rozwiązania problemu, tym więcej masz możliwości na uratowanie swojego dachu nad głową.